Niet geslaagd : wat nu?

Als je als student bij het uitreiken van de diploma’s niet geslaagd bent, hoef je niet te wanhopen. Wie niet akkoord gaat met zijn examenresultaten of hoe een stage werd geëvalueerd, kan (en moet) in eerste instantie bij de onderwijsinstelling zelf een intern beroep indienen. Belangrijk is wel dat deze eerste stap enorm bepalend is voor het verdere verloop van de procedure: je argumenten dienen allemaal onmiddellijk en correct geformuleerd te worden. Later kan je niets meer bijvoegen. Advies vragen bij het opstellen van het verzoekschrift is dus een must!

De procedure kent immers vele valkuilen, is niet steeds goed gekend en vaak ben je gewoon te laat. Als de procedure bij de interne beroepscommissie geen soelaas bracht, is er ook nog de (externe) procedure bij de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen. Deze procedure bij de Raad wordt heel sterk bepaald door hoe je het intern beroep hebt ingesteld. We bespreken hieronder zowel het intern als het extern beroep.

Interne beroepsprocedure

Wanneer je van oordeel bent dat een ongunstige studievoortgangsbeslissing op een onterechte basis is genomen of er fouten zijn gebeurd, moet je verplicht eerst een interne beroepsprocedure bij je onderwijsinstelling zelf doorlopen. De na te leven vormvereisten zijn cruciaal en het respecteren van de onderwijs- en examenregeling (afgekort tot OER), is fundamenteel.

Belangrijk om te weten is dat je zéér snel dient te handelen. Wie niet akkoord gaat met een studievoortgangsbeslissing, neemt best zo snel mogelijk en zelfs liefst op voorhand contact op met ons, want na de examenperiode en zeker na de proclamatie zijn de deadlines onverbiddelijk.

De onderwijsinstelling zelf dient in principe binnen een bepaalde termijn een beslissing te nemen of minstens binnen deze termijn de datum aangeven wanneer zij dit wel zullen doen. Vaak gebeurt dit niet en is de hogeschool of universiteit te laat. Als de onderwijsinstelling geen beslissing neemt, dien je binnen de juiste termijn een verzoekschrift te richten tot de Raad : ook hier is dus degelijke begeleiding nodig : als je te lang wacht, is de procedure definitief afgelopen. Na het indienen van het intern beroep, zal de interne beroepscommissie je in bepaalde gevallen ook uitnodigen voor een hoorzitting. Je mag en kan je hierbij laten bijstaan door een raadsman. De ervaring leert dat het aan te raden valt, je wel degelijk op deze zitting te laten bijstaan.

Het is dus raadzaam zich reeds in deze interne fase – zowel bij het opstellen van het intern beroep als op de zitting – te laten bijstaan. De manier waarop je het intern beroep indient is immers bepalend voor verdere slaagkansen bij de Raad voor betwisting van studievoortgangsbeslissingen.

Beroep bij de raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Na het intern beroep bij de onderwijsinstelling zelf, kan je ook een stapje verder gaan en een beroep indienen bij de Raad voor studiebetwisting. Het beroep bij de Raad is een administratief beroep. Dit betekent dat er specifieke en veel formele spelregels gelden. Bijstand van een advocaat is daarom ook cruciaal : het zou immers jammer zijn om gelijk te hebben, maar het niet te krijgen. De termijn zijn ook zeer kort : binnen de 7 dagen dient je beroep ingediend te zijn. Bij de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen (de Raad) kan je in 3 situaties een procedure opstarten:

• Je bent ingeschreven aan een hogeschool of universiteit en je vindt dat je onterecht een ongunstige studievoortgangsbeslissing hebt gekregen. Je moet wel eerst intern beroep aantekenen bij de onderwijsinstelling zelf.
• Je buitenlands diploma hoger onderwijs is niet gelijkwaardig verklaard met een Vlaams diploma hoger onderwijs en je bent het daar niet mee eens.
• Je hebt leerkrediet verloren door een overmachtssituatie.

Bevoegdheden van de raad

De Raad beslist over studievoortgangsbeslissingen.
Dan gaat het over :

• een examenbeslissing; elke beslissing die – al dan niet op basis van een deliberatie – een eindoordeel inhoudt over het voldoen voor een opleidingsonderdeel, diverse opleidingsonderdelen van een opleiding, of een gehele opleiding
• een examentuchtbeslissing; dit is een sanctie die werd opgelegd n.a.v. bepaalde examenfeiten
• het toekennen van een bewijs van bekwaamheid; dit is een attest dat aangeeft dat een student op basis van eerder verworven competenties of kwalificaties, bepaalde competenties verworven heeft
• het toekennen van een vrijstelling; dit is het opheffen van de verplichting om examen af te leggen over een bepaald opleidingsonderdeel (of een deel ervan)
• een beslissing waarbij het volgen van een schakel- en/of voorbereidingsprogramma wordt opgelegd (en waarbij de omvang van dit programma wordt vastgelegd)
• het opleggen van een maatregel van studievoortgangsbewaking
• de weigering van het opnemen van een bepaald opleidingsonderdeel in het diplomacontract waarvoor de student die een geïndividualiseerd traject volgt zich nog niet eerder heeft ingeschreven.
• beslissingen in verband met het leerkrediet die door de hogeschool, de universiteit of de stuurgroep Databank Hoger Onderwijs zijn genomen (zij het dat voorafgaandelijk een verzoek tot rechtzetting bij de instelling of de stuurgroep moet zijn ingediend voor materiële vergissingen of onjuistheden die aan de grondslag van de beslissing liggen)

Onder deze kwesties is ook het (onterecht) stopzetten van een stage begrepen.

Hoe oordeelt de raad?

De Raad zal de aangevochten beslissing toetsen aan :

• (i) de decretale en reglementaire bepalingen,
• (ii) het onderwijs- en examenreglement van de betrokken instelling,
• (iii) de algemene administratieve beginselen en beginselen van behoorlijk bestuur.

De Raad kan op twee manieren beslissen:

• ofwel wijst de Raad het beroep gemotiveerd af
• ofwel vernietigt de Raad gemotiveerd de onrechtmatig genomen studievoortgangsbeslissing

De Raad kan dus de instelling verplichten een nieuwe studievoortgangsbeslissing te nemen onder de door de Raad gestelde voorwaarden. Deze voorwaarden kunnen inhouden dat:

• een nieuwe examen(tucht)beslissing afhankelijk wordt gemaakt van de organisatie van een nieuw examen
• een nieuwe beslissing die een bewijs van bekwaamheid toekent afhankelijk wordt gemaakt van een nieuw bekwaamheidsonderzoek
• bepaalde onregelmatige of onredelijke motieven bij de nieuwe beslissing niet meer mogen meespelen
• bepaalde regelmatige en redelijke motieven bij de nieuwe beslissing moeten mee in overweging genomen worden

Wie kan een beroep indienen bij de raad en hoe gebeurt dit?

Iedere student van en universiteit of hoge school kan een beroep indienen bij de Raad indien hij/zij een studievoortgangsbeslissing wil aanvechten. Hetzelfde geldt voor personen die een bekwaamheidsonderzoek aanvragen bij een validerende instantie in de schoot van een associatie.

Het verzoekschrift moet op straffe van onontvankelijkheid ondertekend door de student of zijn raadsman aangetekend worden verstuurd naar de Raad, alsook naar het bestuur van de instelling.

Wij stonden reeds talloze studenten bij in deze procedure. Wij kunnen dus goed je slaagkansen inschatten en jou optimaal begeleiden.

Het verloop van de procedure

De procedure verloopt voor het grootste deel elektronisch en doorloopt de volgende stappen:

• het verzoekschrift wordt via aangetekende zending ingeschreven in een register en een ontvangstbericht wordt verzonden naar de student of zijn advocaat
• de instelling maakt zijn volledige dossier over aan de Raad
• de Raad stelt een dossier samen en geeft partijen de mogelijkheid tot raadpleging ervan
• de Raad maakt aan de partijen een procedurekalender over met termijnen (van minstens 48 uur) waarbinnen zowel de instelling als de student (als repliek) hun argumenten schriftelijk aan de Raad kunnen overmaken, alsook met de vermelding van de dag en het uur waarop de zaak voor de Raad kan worden gepleit
• openbare zitting van de Raad waarop de zaak tegensprekelijk (dus in aanwezigheid van beide partijen) wordt gepleit
• de Raad neemt de zaak in beraad en neemt een beslissing die per e-mail en aangetekend naar de partijen wordt verstuurd.

Bij elke stap van de procedure is bijstand van een raadsman mogelijk en aangewezen.

De beslissingen van de Raad zijn vatbaar voor administratief cassatieberoep bij de Raad van State.

Conclusie

Zonder geslaagd te zijn, kan je dus alsnog proberen een diploma te behalen. De opbouw van het dossier van in het begin is echter bijzondere belangrijk. Bijstand van een advocaat is veelal onontbeerlijk.

Contacteer ons daarom tijdig en probeer zeker ook even onze kansberekening : www.studiebetwisting.be