Leerkrachten vertonen een bijzonder hoog risico op burn-out. Om verschillende redenen zijn zij immers het ideale slachtoffer (persoonlijkheidsprofiel, werkomgeving, etc..).
Er is natuurlijk niet enkel het risico op burn-out. Bij je werk op school of in een centrum bestaan verschillende risico’s waarbij je psychische en eventueel lichamelijke schade ondervindt:
- Psychische schade uit zich onder meer in angsten, depressie, burn-out, zelfmoordgedachten of posttraumatische stress.
- Lichamelijke schade kan leiden tot lichamelijke uitputting, slaapproblemen, verhoogde bloeddruk, hartkloppingen, maag- en darmproblemen enzovoort.
De welzijnswetgeving noemt dit psychosociale risico’s (PSR). Ze kunnen met diverse factoren in je werk en je werksituatie samenhangen:
- Je werk zelf:
- De schoolorganisatie: taakverdeling, werkprocedures, beheersinstrumenten, managementstijl, algemeen schoolbeleid
- De inhoud van je taak: complexiteit, (gebrek aan) variatie, psychische belasting, duidelijkheid van de taken
- De arbeidsvoorwaarden: aard van je contract, lessenrooster, nascholingsmogelijkheden, loopbaanbeheer, evaluatie
- De arbeidsomstandigheden: de materiële omgeving waarin je werkt (inrichting van de klaslokalen, verlichting, lawaai, ergonomie)
- Je relaties met de schooldirectie, de collega’s, de leerlingen en hun ouders: persoonlijk contact, communicatie, samenwerking, integratie, participatie
Soms spelen een aantal van die factoren op elkaar in en vormen ze een complex geheel.
Niet alleen op het individuele, maar ook op het collectieve vlak kunnen psychosociale risico’s negatieve gevolgen hebben, zoals een verslechterende werksfeer of conflicten tussen collega’s.
Onder bepaalde voorwaarden is je school- of centrumbestuur wettelijk verplicht preventief op te treden. Jij kan hen daartoe aanzetten of verplichten. Als je dit doet wordt je bovendien nog beschermd tegen ontslag ook.
Je kan diverse stappen ondernemen gaande van informele klachten tot inspectie vragen. Een externe preventiedienst of vertrouwenspersoon is tevens een optie. Bij ernstig pestgedrag kan je zelfs naar de arbeidsrechtbank of de onderzoeksrechter stappen.
